Frequently asked questions

We hebben permanent medische en niet-medische professionals nodig! Op deze pagina verzamelden we alle veelgestelde vragen over werken op het terrein. 

Artsen Zonder Grenzen start vooral interventies op bij noodsituaties: natuurrampen, conflicten, vluchtelingenstromen, hongersnood, epidemies, enz. Een aantal projecten richt zich echter op de middellange of lange termijn. Het betreft onder meer plaatselijke samenwerkingen en een belangrijk luik voorlichting en opleiding (aids, tuberculose, malaria, mentale gezondheid, patiënten die geen toegang hebben tot gezondheidszorg, enz.)

Artsen Zonder Grenzen heeft geen politieke kleur. We zijn apolitiek, neutraal en onpartijdig. Op grond van de algemeen erkende medische ethiek en het recht op humanitaire hulp eist Artsen Zonder Grenzen totale vrijheid bij het uitvoering van haar functie zonder een onderscheid te maken bij haar patiënten op basis van ras, godsdienst en politieke of ideologische overtuiging. De medewerkers van Artsen Zonder Grenzen respecteren de medische gedragscodes en blijven volledig onafhankelijk van politieke, religieuze of economische machten.

Als de situatie op het terrein het toelaat en als het de onafhankelijkheid en neutraliteit niet in het gedrang brengt, kan Artsen Zonder Grenzen samenwerken met andere organisaties. Samenwerking met lokale organisaties is vaak zinvol omdat zij de context beter dan wie ook kennen.

Volgens Artsen Zonder Grenzen bestaat humanitaire actie uit hulp enerzijds en getuigenissen anderzijds. Die dubbele doelstelling maakt van Artsen Zonder Grenzen de organisatie die het is. Dat is maar mogelijk als de hulpverleners dicht genoeg bij de slachtoffers staan om hen niet alleen op medisch vlak te helpen, maar ook om met hen te praten en te weten te komen hoe ze in een bepaalde situatie verzeild zijn geraakt.

In tegenstelling tot andere medische hulporganisaties beschouwt Artsen Zonder Grenzen het als een plicht en een essentieel onderdeel van haar hulpverlening om publiek te vertellen over de situatie van de slachtoffers die ze helpt, of het nu gaat om geweld of de schending van de mensenrechten.

Artsen Zonder Grenzen had van 1989 tot 2009 projecten in België. In de steden Verviers, Luik, Brussel en Antwerpen probeerden we om de zwaksten van de bevolking toegang tot de gezondheidszorg te verschaffen. Sindsdien zijn er geen vaste projecten van Artsen Zonder Grenzen meer in België.

Eind 2009 werd een tijdelijk vluchtelingenkamp opgezet in hartje Brussel om de aandacht te vestigen op de situatie van asielzoekers. In 2015 verleenden we logistieke en technische ondersteuning aan het vluchtelingenkamp in het Brusselse Maximilaanpark. 

Artsen Zonder Grenzen bekijkt elke situatie afzonderlijk. Na een verkennend bezoek wordt de balans opgemaakt: wat zijn de medische noden, en op welke manier kan onze organisatie daarbij helpen? De beslissing om ergens al dan niet te helpen wordt dus genomen op basis van medische criteria. Het ras of de politieke of religieuze overtuiging van de bevolking kan bij die beslissing nooit een rol spelen.

Artsen Zonder Grenzen is strikt neutraal en onpartijdig. Als we ergens aan de slag zijn, wordt iedereen die dat nodig heeft geholpen: slachtoffers van alle partijen in een conflict, en zowel burgers als militairen.

Momenteel werkt Artsen Zonder Grenzen in meer dan 60 landen wereldwijd. Maar dat aantal fluctueert, want elk jaar lanceert of beëindigt Artsen Zonder Grenzen een aantal projecten, afhankelijk af van de evolutie van crisissituaties. Voor een volledig overzicht van de activiteiten van Artsen Zonder Grenzen kan je het laatste jaarverslag bekijken.

Artsen Zonder Grenzen werd in 1971 opgericht door een kleine groep artsen en journalisten die vonden dat alle mensen toegang tot medische zorg moesten hebben. Artsen Zonder Grenzen was één van de eerste non-gouvernementele organisaties die dringende medische hulpbood en die openlijk over de ellende van slachtoffers getuigde.
 

Met uitzondering van journalisten stuurt Artsen Zonder Grenzen geen buitenstaanders naar de projecten in het veld, vooral omdat er onvoldoende omkaderingsmogelijkheden zijn. Dat geldt ook voor studenten die tijdens de schoolvakanties aan projecten willen meewerken.

Op veel plaatsen in de noodsituaties waar Artsen Zonder Grenzen aan de slag is, zijn vrouwen en kinderen het meest kwetsbaar. Elk jaar sterven volgens officiële schattingen bijna 9 miljoen kinderen nog voor ze vijf jaar oud zijn. 

In de meeste gevallen zijn het dokters en verpleegkundigen in de algemene geneeskunde die kinderen verzorgen, vooral bij epidemieën of voedselcrisissen. In sommige van onze grotere ziekenhuizen, werken we wel met pediaters.

Een bezoek aan onze kantoren is niet mogelijk, behalve in het kader van een ruimer schoolproject dat samen met Artsen Zonder Grenzen wordt georganiseerd.

In oktober 1999 werden de inspanningen van Artsen Zonder Grenzen bekroond met de Nobelprijs voor de vrede. Die erkenning komt er niet alleen voor de medische acties van Artsen Zonder Grenzen, maar ook en vooral voor de pleidooien voor en getuigenissen over het lot van mensen in nood. 

Hoewel Artsen Zonder Grenzen oorlogen niet probeert te beëindigen en niet de middelen heeft om burgers tegen het geweld te beschermen, kunnen we toch ons oordeel uitspreken over wat onze teams ter plaatse zien. De getuigenissen maken deel uit van de basisprincipes van Artsen Zonder Grenzen, ook al kunnen ze  spanningen veroorzaken met de oorlogvoerende partijen.

Internationale medewerkers geven voornamelijk interviews aan de media en spreken op conferenties die georganiseerd worden door verschillende instanties, zoals scholen of andere instellingen. Elk jaar doen tientallen medewerkers van Artsen Zonder Grenzen dat. Op enkele uitzonderingen na, geven internationale medewerkers geen interviews aan particulieren.

We stellen vast dat het erg moeilijk en soms zelfs onmogelijk is om in bepaalde situaties aan hulpverlening te doen omdat we met de ene of de andere partij in het conflict worden geassocieerd. Dat is het gevolg van het soms vervagende onderscheid tussen humanitaire en militaire actie. Die perceptie kan ons werk op het spel op het spel zetten en kan ervoor zorgen dat onze mensen op het terrein gevaar lopen.

De efficiëntie van humanitaire actie hangt af van de neutraliteit, onpartijdigheid en onafhankelijkheid waarmee zij slachtoffers aan alle kanten van de frontlijn verzorgt.

Ons huidige logo is het resultaat van een evolutie van het eerste logo: een wit kruis op een rode achtergrond. Dat werd veranderd omwille van twee redenen: enerzijds moesten we afstand nemen van het Rode Kruis en anderzijds wilden we elke religieuze connotatie door dat kruis vermijden. In 1994 werd gekozen voor het logo dat we vandaag kennen. Het silhouet is ambivalent. Het roept tegelijkertijd het beeld op van een mens die wegloopt van geweld en van een andere mens die komt aangelopen om te helpen. In beide gevallen gaat het om een actieve persoon en de lijnen versterken dat dynamisme. De rode kleur van het originele logo is behouden.

Ontwikkelingshulp is erop gericht om de toekomst van bepaalde bevolkingsgroepen op te bouwen, opnieuw op te bouwen of te begeleiden. Daarvoor heeft Artsen Zonder Grenzen niet het mandaat, en ook niet de legitimiteit. 

Het mandaat van Artsen Zonder Grenzen is het ingrijpen in crisissituaties – conflicten, volksverhuizingen, voedselcrisissen, epidemieën, natuurrampen, enz. – om bevolkingen in nood te helpen. Dat is een heel andere opdracht dan die van ontwikkelingssamenwerking.

In de mate van het mogelijke probeert Artsen Zonder Grenzen steeds samen te werken met het ministerie van Volksgezondheid in het desbetreffende land. Elke moet ngo sowieso de wetgevingvan het land waar ze werktrespecteren. Die verplichting is opgenomen in de samenwerkingsovereenkomsten die worden ondertekend met de autoriteiten van de landen waar Artsen Zonder Grenzen actief is.

Wij bellen inderdaad soms mensen op om hen te vragen ons te steunen. Opdat je het volste vertrouwen in onze organisatie kan behouden, vragen we via de telefoon nooit om de gegevens van je kredietkaart of andere financiële informatie. Wie interesse heeft om een gift te doen, krijgt een brief opgestuurd met een overschrijvingsformulier, waarop ons rekeningnummer staat. Zo behoud je alle controle over de betaling. 

Geregeld zien we op internet een oud lijstje voorbijkomen met directiesalarissen bij goede doelen. De informatie over Artsen Zonder Grenzen op dat lijstje is achterhaald en foutief.
De lijst stamt uit 2009 en vermeldt Hans van de Weerd als directeur. Hans van de Weerd was op dat moment algemeen directeur van de Nederlandse afdeling van Artsen Zonder Grenzen. Hij had er geen jaarsalaris van 174.000 euro (bruto), maar van 112.000 euro (bruto). Dat is ruim onder het maximale jaarinkomen voor directeurs van goede doelen, volgens de Nederlandse sectororganisatie VFI.
In België kan de algemeen directeur van Artsen Zonder Grenzen maximaal 98.000 euro per jaar verdienen (bruto), wanneer hij over een maximale anciëniteit en de hoogste medische opleiding beschikt. De huidige algemeen directeur van onze afdeling, Meinie Nicolai, beschikt over geen van beide. Haar loon is dus lager.
Overigens laten Belgische en Nederlandse lonen zich moeilijk vergelijken, onder meer door een verschil in loonschalen en belastingstarieven.
Meer over het financieel beleid van de Nederlandse tak van Artsen Zonder Grenzen vind je op hun website. Je kan ook het financieel rapport van de Belgische afdeling inkijken.

Op het internet circuleert het bericht dat Bernard Kouchner zou rondrijden in een luxewagen (Ferrari) die is ingeschreven op naam van Artsen Zonder Grenzen. Dit is een foutief bericht, een zogenaamde ‘hoax’, die intussen al jaren meegaat, hoewel het duidelijk is dat er niets van klopt.

Bernard Kouchner maakte deel uit van de twaalf personen die Artsen Zonder Grenzen oprichtten in Frankrijk in 1971. Door meningsverschillen met de Raad van Bestuur verliet Kouchner onze organisatie definitief in 1979. Kouchner heeft dus al meer dan dertig jaar niets meer te maken met Artsen Zonder Grenzen.

Bovendien bezit Artsen Zonder Grenzen geen enkele wagen, behalve de voertuigen die we op het terrein, in onze projecten, gebruiken. Niemand krijgt van ons voordelen in natura (zoals wagens), of hij nu op onze loonlijst staat of niet.

Meneer Destexhe heeft in de jaren 1980 op het terrein gewerkt voor Artsen Zonder Grenzen (Honduras, Guinee en Soedan), en op de hoofdzetel in de jaren 1990. Artsen Zonder Grenzen heeft aan meneer Destexhe gevraagd zijn ontslag in te dienen op 22 maart 1995, en dit met onmiddellijke ingang gezien zijn beslissing om in de Belgische politiek te stappen. Wij hebben hem al verschillende keren gevraagd om zijn verleden bij AZG niet te gebruiken in het kader van zijn politieke werk. Hoe dan ook werkt meneer Destexhe vandaag niet meer voor ons en hebben wij dan ook niets te maken met de stellingen die hij al dan niet inneemt.

Artsen Zonder Grenzen maakt geen deel uit van het Consortium 12-12, de groep van zeven organisaties die samen geld inzamelen voor verschillende humanitaire noodsituaties.

We vinden dat voor de autonomie van onze hulpverlening, onze onafhankelijkheid en onze onpartijdigheid, ook onze fondsenwerving autonoom moet gebeuren. We kunnen slechts geld inzamelen wanneer dat strookt met onze hulpverlening.

Daarnaast wil Artsen Zonder Grenzen schenkers de keuze laten om het soort hulp van hun voorkeur te steunen.

Het werk van Artsen Zonder Grenzen wordt gefinancierd door ons noodhulpfonds, dat ons toelaat onmiddellijk hulp te bieden aan alle slachtoffers van humanitaire noodsituaties, zonder eerst inzamelacties te moeten organiseren.

Artsen Zonder Grenzen heeft verschillende financiële controlemechanismes, zowel intern als extern.

Intern zijn ten eerste alle procedures voor het omgaan met geld heel precies uitgeschreven, zowel voor operaties op het terrein. Zo kan er geen onduidelijkheid ontstaan. Alle medewerkers moeten deze procedures nauwgezet volgen. De hele boekhouding, ook die van de operaties op het terrein, is gecentraliseerd op de hoofdzetel in Brussel. Een interne auditeur controleert deze procedures en rapporteert aan de algemeen directeur en de Raad van Bestuur.

Daarnaast volgt een budgetcoördinator alle financiële verrichtingen op, en brengt daarover verslag uit aan het directiecommitée en de Raad van Bestuur. Een budget- en auditcommissie, tenslotte, bekijkt en bediscussieert elke drie maanden de budgetten.
Voor de externe controle is er een bedrijfsrevisor van het Belgisch Instituut der Bedrijfsrevisoren. Verschillende overheden die geld schenken, een dertigtal in totaal, leggen nog eens externe audits op. Ook het verstrekken van de fiscale attesten wordt gecontroleerd door de overheid.

Op internationaal niveau werkt Artsen Zonder Grenzen samen met Ernest & Young KPMG, een bedrijf van internationale auditeurs. Een internationaal financieel rapport wordt maandelijks voorgelegd aan alle afdelingen van Artsen Zonder Grenzen en aan de Internationale Raad.

Als het totaal van je giften aan Artsen Zonder Grenzen over het hele jaar minstens 40 € bedraagt, heb je recht op een fiscaal attest. Deze fiscale attesten worden verleend door de Belgische staat, maar je krijgt je attest van Artsen Zonder Grenzen. Wij versturen de attesten per post, in de maand maart van het jaar ná de gift(en).

Een attest geeft je recht op een vermindering van 45% op het geschonken bedrag (wijziging van het Wetboek van de inkomstenbelastingen 1992: de bepalingen onder 3° tot 8° van het artikel 104, en de artikelen 107 tot 111 worden opgeheven en vervangen door het artikel 145). Een schenking van 100 € kost je dus in feite maar 55 €. 

Doe een gift

Bij AZG België garanderen we dat we de informatie die u ons geeft beschermen. Meer info hier. 

Vanaf 21 april 2022 lanceert Artsen Zonder Grenzen opnieuw een huis-aan-huis-campagne onder de Belgische bevolking. AZG wil de Belgische bevolking sensibiliseren voor haar projecten, en financiële steun krijgen van nieuwe donoren. Enkel erkende AZG-ambassadeurs voeren de campagne. Zij zijn herkenbaar aan hun officiële AZG-uniform en -badge, om elke poging tot misbruik en oplichting tegen te gaan. Contant geld wordt niet geaccepteerd. Wenst u een donatie te doen, dan zal men u vragen het maandelijks ondersteuningsformulier in te vullen op het AZG-ambassadeurstablet.

Artsen Zonder Grenzen contacteert soms mensen per telefoon, in het kader van een communicatie-actie of voor fondsenwerving. Voor een organisatie zoals Artsen Zonder Grenzen die nauw contact wil onderhouden met haar sympathisanten, is de telefoon soms het beste communicatiemiddel.

Via de telefoon kan een echte dialoog gevoerd worden en dat staat ons bijvoorbeeld toe om de publieke opinie te informeren over humanitaire crisissen die niet of nauwelijks in de media aan bod komen. En met een telefoongesprek willen we mensen graag uitnodigen om ons te steunen, of om hun steun aan ons te verhogen - maar het is natuurlijk aan hen om daarover te beslissen.

Neen, Artsen Zonder Grenzen is een medische hulporganisatie. Het verdelen van kleren of speelgoed behoort niet tot ons mandaat. Het heeft dus geen zin om die spullen in te zamelen voor Artsen Zonder Grenzen.

Artsen Zonder Grenzen neemt geen schenkingen van medicijnen aan. Vaak zijn schenkingen een overschot en is de vervaldatum korter dan één jaar, wat in tegenspraak is met de richtlijnen van de Wereldgezondheidsorganisatie . Als de schenking niet rechtstreeks van een producent komt, kan Artsen Zonder Grenzen de kwaliteit van de medicijnen niet garanderen en ze bijgevolg niet gebruiken.

Medicijnen moeten ook aangepast zijn aan het land waar ze gebruikt zullen worden. Ze moeten door die regering goedgekeurd zijn, en bijsluiters in een lokale taal hebben. Tenslotte is het vaak goedkoper om medicijnen te kopen en volgens de normale procedure te verzenden, dan speciale schenkingen van medicijnen te versturen. Om al die redenen, neemt Artsen Zonder Grenzen geen schenkingen van medicijnen aan.

Artsen Zonder Grenzen kan geen verantwoordelijkheid nemen voor het transport van materiaal voor andere organisaties of personen. Er zijn bovendien een aantal financiële, technische en wettelijke aspecten die dat vervoer sterk bemoeilijken. Wij kunnen u dus niet helpen met transport van (hulp)goederen naar het buitenland.

 Nee, Artsen Zonder Grenzen organiseert geen EHBO-cursussen. Daarvoor kan je bij het Rode Kruis terecht

Het logo van Artsen Zonder Grenzen is een beschermd logo en mag niet door iemand anders dan de organisatie zelf gebruikt worden. Wie een actie organiseert ten voordele van Artsen Zonder Grenzen en daarom toch graag gebruik zou maken van visueel materiaal, neemt contact met ons op via events@azg.be.

Het gebeurt dat Artsen Zonder Grenzen klachten ontvangt over het gedrag van sommige van onze medewerkers, hetzij vanuit de gemeenschappen waar we werken, hetzij van andere medewerkers. We behandelen elke klacht steeds met de grootste ernst, in een volledig vertrouwelijk kader. Omdat voor ons en voor onze patiënten een werkomgeving voorop staat, die absoluut vrij moet zijn van elke mogelijke vorm van misbruik of wangedrag. We hebben doorheen de jaren vorderingen gemaakt, dat is zeker: jaar na jaar versterken we de klachtenmechanismes en procedures. Maar tegelijkertijd beseffen we heel goed dat de weg nog lang is. Omdat we geloven in open en eerlijke communicatie, geven we hieronder een overzicht van de klachten die we ontvingen over elke vorm van onaanvaardbaar gedrag en het antwoord dat we hierop proberen te bieden. Uitgebreide updates van 2020, 2019 en 2018 vind je hier.

Artsen Zonder Grenzen is een internationale humanitiare organisatie met als doel om levens te redden en het leed van mensen in gevaar te verminderen door medische zorg te verlenen waar die het meest nodig is.

5 operationele centra coördineren alle humanitaire interventies wereldwijd van Artsen Zonder Grenzen op het terrein: Brussel (OCB), Parijs (OCP), Barcelona / Athene (OCBA), Amsterdam (OCA) en Genève (OCG).

Het operationele centrum in Brussel (OCB) omvat 10 partnersecties: België, Brazilië, Denemarken, Hong Kong, Italië, Libanon, Luxemburg, Noorwegen, Zuid-Afrika en Zweden.

Onze medewerkers – en ex-medewerkers – kunnen actief deelnemen aan het vormgeven en beïnvloeden van de toekomst van de organisatie door lid te worden van een van de verenigingen van Artsen Zonder Grenzen.

Elke vereniging is in handen van haar leden: zij waken over de identiteit van Artsen Zonder Grenzen en dragen met hun ideeën en stem bij aan de ontwikkeling van de organisatie.

Lid worden van een vereniging betekent dat je collectieve verantwoordelijkheid neemt voor Artsen Zonder Grenzen. Omdat de leden, die beslissingen en oriëntaties beïnvloeden, bij Artsen Zonder Grenzen werken of hebben gewerkt, blijft de organisatie gericht op medische zorg en op haar kernprincipes: onafhankelijkheid, onpartijdigheid en neutraliteit.

De leden van de raad van bestuur en de voorzitter worden jaarlijks gekozen op de algemene vergadering.  De raad van bestuur en de voorzitter moeten op hun beurt verantwoording afleggen bij de vereniging.

Overeenkomstig de Belgische wetgeving, draagt de raad van bestuur van Artsen Zonder Grenzen België de fiduciaire verantwoordelijkheden voor het operationeel centrum in Brussel (OCB).

De raad van bestuur van het OCB delegeert de uitvoering van de algemene strategie van het OCB aan de uitvoerend directeur en het managementteam, valideert de operationele projecten en budgetten en houdt de uitvoerende macht verantwoordelijk voor zijn acties.