EU: Uw hekken kosten mensenlevens. Zorg voor een veilige en legale doortocht.

Open brief aan de Europese leiders

We sturen u vandaag deze brief samen met een reddingsvest. Het werd gedragen door een van de 15.000 mensen die sinds mei op zee zijn gered door Artsen Zonder Grenzen (AZG). Dit reddingsvest van bedenkelijke kwaliteit was de enige vorm van bescherming die deze man, vrouw of kind bij zich had tijdens de tocht naar Europa over zee.

Soms lezen we op de reddingsvesten met de hand geschreven gebeden voor een behouden overtocht, of treffen we er telefoonnummers op aan van familieleden en vrienden met wie contact moet worden opgenomen mocht de drager het niet halen. Dit wijst erop dat de mensen die de reis wagen zich maar al te goed bewust zijn van de risico's, en het getuigt van de pure wanhoop die hen ertoe drijft zichzelf en hun familie aan zoveel gevaar bloot te stellen.

Wij behandelen de medische problemen die het gevolg zijn van hun reis, zoals onderkoeling en uitdroging, maar ook acute aandoeningen die onmiddellijke medische evacuatie vereisen: septische shock, longontsteking en verwondingen die ze opliepen door misbruik en geweld. We proberen de levensomstandigheden te verbeteren van de mensen die zijn gestrand in Griekenland, Italië, de voormalige Joegoslavische Republiek Macedonië en Servië. Maar wij doen niet meer dan de leemtes opvullen die zijn ontstaan doordat landen hun verantwoordelijkheid niet willen of kunnen opnemen.

Veel mensen zijn op de vlucht voor oorlog, onderdrukking en marteling. Anderen trachten te ontsnappen aan armoede, vervolging en mensenrechtenschendingen. Ze zijn allemaal op zoek naar een veiliger en beter leven. Maar routes om weg te geraken worden steeds schaarser, terwijl landen die vluchtelingen opnemen zoals Libanon, Turkije en Jordanië steeds meer overbelast raken. De wereld wordt geconfronteerd met de grootste vluchtelingencrisis sinds de Tweede Wereldoorlog. Er is nog lang geen oplossing in zicht voor het Syrische conflict. Toch sluit Europa zijn grenzen.

Benamingen als 'migranten', 'vluchtelingen' of 'asielzoekers' dekken de lading niet. Ze doen geen recht aan de realiteit die mensen ertoe aanzet zich aan een lange en gevaarlijke tocht te wagen. Iedereen heeft een verhaal te vertellen over wat hen heeft gedwongen hun leven op het spel te zetten om Europa te bereiken. Wanneer mensen medische verzorging, voedsel, water en onderdak nodig hebben, dan moeten ze deze hulp krijgen – ongeacht hun juridisch statuut.

Wanneer uw ministers aanstaande maandag het tijdens een zoveelste topbijeenkomst hebben over de zogenaamde 'migratiecrisis', houd er dan rekening mee dat wat tijdens de vorige bijeenkomsten werd beslist tot dusver nauwelijks soelaas heeft geboden. Sommige maatregelen hebben de situatie zelfs erger gemaakt: het plaatsen van hekken en het verplicht laten afnemen van vingerafdrukken drijft mensen alleen maar naar meer clandestiene en gevaarlijke routes.

Er sterven nog steeds mensen op zee, achterin vrachtwagens en in geïmproviseerde vluchtelingenkampen, waar ze in mensonwaardige omstandigheden moeten samenleven, en dat middenin de Europese Unie. Het is hoog tijd om een einde te maken aan dit afschrikkingsbeleid. Het heeft ervoor gezorgd dat een voorzienbare en beheersbare instroom van mensen die vluchten voor hun leven is uitgegroeid tot een menselijke tragedie die zich afspeelt op de Europese stranden, aan grenzen, op treinperrons en langs snelwegen. Het beleid fnuikt het recht om asiel te zoeken. De huidige aanpak waarbij geen vluchtelingen worden opgevangen en de grenzen gesloten blijven, brengt alleen maar dood, pijn en chaos met zich mee.

Europa wordt geconfronteerd met een toenemend aantal mensen op zoek naar hulp en bescherming. Het gaat slechts om een fractie van de miljoenen mensen die op de vlucht zijn voor ondraaglijk leed. Ze zullen blijven komen, wat de obstakels ook zijn. Ze kunnen niet anders.

Het huidige beleid is in het licht van deze situatie onhoudbaar. De enige manier waarop Europa kan voorkomen dat de crisis op zijn grondgebied van kwaad naar erger gaat, is de smokkelaars te vervangen door een veilig, legaal en gratis alternatief. Wij vragen u om een veilige doortocht te voorzien. Asielzoekers moeten de toestemming krijgen om de zee- en landgrenzen naar en binnen de EU over te steken. Juridische middelen die vluchtelingen kunnen helpen om Europa te bereiken moeten zo snel mogelijk van kracht worden. Er moeten efficiënte oplossingen worden gevonden om asielzoekers van de ene EU-lidstaat naar de andere te kunnen overbrengen. Er moet een vlotte toegang tot coherente asielprocedures en bijstand worden verleend, en dat in heel Europa en langs de migratieroutes. Na aankomst moeten de mensen snel worden geregistreerd en moeten ze tijdelijke bescherming krijgen. Er moeten legale migratietrajecten worden gecreëerd. Iedereen moet in waardige omstandigheden kunnen worden opgevangen.

Maak dit reddingsvest overbodig. Zorg voor humane, waardige en veilige alternatieven.