Tsunami na vulkaanuitbarsting op Java: reactie van Artsen Zonder Grenzen ter plaatse

Op zaterdagavond 22 december werd Indonesië, slechts enkele maanden na de aardbeving en vloedgolf in Sulawesi, opnieuw getroffen door een tsunami. De Indonesische Nationale Dienst voor Rampenbeheer maakt melding dat de tsunami, die volgde op een vulkaanuitbarsting, vanuit de Straat van Sunda is ingeslagen op de kusten van vier districten in het westen van het eiland Java: Pandeglang, Zuid-Lampung, Serang en Tanggamus.

[update 9 januari]

Op 5 januari 2019 kondigde de Indonesische regering het einde van de noodinterventie ten gevolge van de Tsunami aan in de provincie Banten. De humanitaire organisaties stopten hun hulp in de districten Labuan en Carita. Artsen Zonder Grenzen zal haar medische zorg in de getroffen zones alvast verderzetten.

Onze teams hebben tot hiertoe 783 patiënten behandeld: 677 patiënten via mobiele klinieken en 106 in de gezondheidscentra van Labuan en Carita.

[update 2 januari]

Bovenop de ondersteuning die we nog steeds geven aan de gezondheidscentra in Carita en Labuan, hebben we nu 3 mobiele klinieken die zorg bieden aan 17 afgelegen gemeenschappen.

Onze teams hebben in totaal 472 patiënten behandeld. Aan 20 zwangere vrouwen werd prenatale zorg verleend. We behandelen voornamelijk infecties aan de luchtwegen, huidinfecties, spierpijn en trauma’s veroorzaakt door ongevallen.

Na de tsunami, op 22 december, heeft de Indonesische regering meteen een noodrespons in gang gezet, in samenwerking met ngo’s, vrijwilligers en de private sector. Verwacht wordt dat deze noodfase nog duurt tot 4 januari.

[update 28 december]

Op 28 december heeft de tsunami, volgens cijfers van de Nationale Dienst voor Rampenbeheer , intussen:

- 426 doden,

- 7.202 gewonden,

- 23 vermisten geëist.

Op dag 7 van hun medische ondersteuning aan de gezondheidscentra in Labuan en Carita hebben de teams van Artsen Zonder Grenzen 44 nieuwe patiënten behandeld en doorverwezen. Ze hebben er ook protocollen in voegen gebracht ter preventie van infectie. De mobiele kliniek van AZG heeft in totaal 147 patiënten behandeld. Verder bieden de teams prenatale zorg aan 12 zwangere vrouwen. Ook werden verschillende patiënten geïdentificeerd die medicijnen nodig hebben voor chronische ziekten.

Artsen Zonder Grenzen is  gestart met het aanbieden van Psychologische Eerste Hulp bij een paar patiënten. In de komende weken zullen de teams een programma voor geestelijke gezondheid uitrollen.

Ten slotte wordt de uitbreiding van de huidige medische interventies naar het subdistrict Panimbang, gelegen aan de zuidkant van Pandeglang, voorbereid. "Dat is een van de zwaarst getroffen gebieden en is moeilijk te bereiken. Er zijn veel mensen in dit gebied die nog geen medische zorg en ondersteuning hebben ontvangen.”, stelt dokter Nyi Wynn Soe, de medische coördinator.

[update 26 december]

Volgens de laatste telling van de Nationale Dienst voor Rampenbeheer heeft de tsunami intussen:

• 429 doden,
• 1.485 gewonden,
• 154 vermisten,
• 16.082 ontheemden geëist.

De respons van onze teams

In Labuan ondersteunt een team het lokale gezondheidscentrum. Dat heeft ondertussen 74 gewonden behandeld, waarvan 66 patiënten al zijn ontslagen. 8 patiënten zijn doorverwezen naar een ziekenhuis.

In Carita werden 99 patiënten behandeld, die meteen na verzorging zijn ontslagen. Op 26 december kon ons team het gezondheidscentrum niet bereiken door hevige regenval; wel werd medische coördinatie met het personeel van het gezondheidscentrum telefonisch uitgevoerd.

“Behalve ondersteuning aan de gezondheidscentra, biedt een team van Artsen Zonder Grenzen eveneens zorg via een mobiele kliniek. We bereiken op die manier ook slachtoffers die werden geëvacueerd naar hoger gelegen gebieden”, zegt Dina Afriyanti, vroedvrouw voor Artsen Zonder Grenzen. “Sommigen raakten gewond toen ze van het stijgende water probeerden te ontsnappen of ze werden geraakt door vallend puin. We zagen veel gewonden die in afgelegen gebieden geen zorg hadden gekregen. Hun wonden hebben we verzorgd. We blijven hen de komende dagen opvolgen om er zeker van te zijn dat hun wonden naar behoren genezen.”

Sulaiman Warawu, een gezondheidspromotor, benadrukt: “Artsen Zonder Grenzen beheert sinds begin dit jaar een gezondheidsproject voor tieners in Banten. Dit gebied voelt aan als een thuis. Daarom leggen we ons toe op de ondersteuning van de gezondheidscentra in de verzorging van de gewonden. We blijven ook via onze mobiele kliniek zorg bieden en willen een volledig herstel van onze patiënten verzekeren.”

[update 24 december]

Volgens de Nationale Dienst voor Rampenbeheer heeft de tsunami intussen:

- 281 doden,

- 1.016 gewonden,

- 57 vermisten,

- 11.687 ontheemden geëist.

De getroffen gebieden herstellen zich langzaam: winkels en restaurants gaan opnieuw open. De straten blijven geblokkeerd, waardoor de gezondheidscentra moeilijk te bereiken blijven.

De respons van onze teams:

We hebben 3 teams ter plaatse.

• 1 team ondersteunt het gezondheidscentrum in Carita, dat ondertussen opnieuw geopend is. We helpen er het lokale personeel met de verzorging van de gewonden.
• 1 team ondersteunt het gezondheidscentrum in Labuan. Ook helpen we het lokale personeel met de verzorging van de gewonden.
• 1 mobiel team verzorgt patiënten die de gezondheidscentra niet konden bereiken.

[update 23 december]

De tsunami heeft – volgens de laatste cijfers van de Indonesische minister van Gezondheid, op maandagochtend 24 december – voorlopig 227 mensenlevens geëist. 900 mensen raakten gewond, 430 personen zijn vermist, 10.105 mensen werden geëvacueerd en 556 huizen hebben schade opgelopen. Nog niet iedereen is geëvacueerd en sommige gezondheidscentra hebben het aantal slachtoffers nog niet doorgegeven, dus wordt verwacht dat deze cijfers in de komende dagen nog zullen stijgen.

Omdat Artsen Zonder Grenzen in de regio een gezondheidsproject beheert, konden onze teams meteen lokale gezondheidscentra ondersteunen in het verzorgen van de slachtoffers. Ondertussen zijn ook de landcoördinator en de medische coördinator voor Artsen Zonder Grenzen in Indonesië ter plaatse om de interventies te coördineren.

Landcoördinator Daniel von Rège geeft een eerste update over de situatie:

"Sinds begin 2018 beheert Artsen Zonder Grenzen een gezondheidsproject voor tieners, ter ondersteuning van het Ministerie van Volksgezondheid, in het district Pandeglang. Die regio werd getroffen door een tsunami die volgde op een uitbarsting van de vulkaan Anak Karakatoa in de late avond van 22 december. Onze teams reageerden op de instroom van patiënten in lokale gezondheidscentra de volgende ochtend. De meest ernstige gevallen werden doorverwezen naar de nabijgelegen ziekenhuizen.

Met de hulp van het landscoördinatieteam geven onze teams prioriteit aan de onmiddellijke behoeften: verzorging van patiënten ter ondersteuning van de vermoeide gezondheidswerkers, beheer van de patiëntenstroom, inperking van infecties en het bieden van materiële hulp. In de loop van zondag 23 december bleven gewonden toestromen die onmiddellijke medische aandacht vereisten. Verwacht wordt dat deze toestroom zal blijven voortduren in de komende dagen. Aangezien Artsen Zonder Grenzen permanent aanwezig is in Pandeglang, zullen we de nationale respons blijven ondersteunen zolang dat nodig is.”