Internationale Dag van de Migrant
AZG-project: Calais Darkroom: "through their eyes"
In Calais, Frankrijk, worden in het dagcentrum van Artsen Zonder Grenzen veel niet-begeleide minderjarigen uit Soedan opgevangen. Één van de jongeren, “Texas”, een naam die hij zelf koos, is 16 jaar oud en heeft verschillende keren geprobeerd om het Engels Kanaal over te steken naar Groot-Brittanië, zonder resultaat.
Van augustus tot oktober kwam Texas elke week naar het centrum. In deze periode, uitgeput door de mislukte pogingen om het Kanaal over te steken, heroverwoog hij zijn plan om naar Groot-Brittannië te gaan. Op 31 oktober besloot hij dit dan ook op te geven. Hij verliet Calais om naar het centrum voor niet-begeleide minderjarigen van de plaatselijke dienst te gaan en een nieuw leven te beginnen in Frankrijk.
Texas legde zijn dagelijkse worsteling als straatkind vast doorheen de lens van een wegwerp fototoestel. Zo zette hij zijn ervaringen van geweld, armoede en het feit dat hij vluchtte om in poëzie. En wij kregen het genoegen om zijn foto's te delen.
The Darkroom project is bedoeld om kinderen de ruimte te geven om hun gevoelens en hun dagelijkse uitdagingen te uiten in de vorm van kunst. We vinden het belangrijk dat mensen en kinderen met wie wij in contact komen, zélf hun verhaal kunnen vertellen: het zij via foto's, geschreven getuigenissen of interviews.
De camera reisde de hele tijd met me mee. Mijn doel was om het leven van mensen onderweg in Calais en onze leefomstandigheden te laten zien.
Het was belangrijk voor mij om de realiteit te laten zien waarmee we te maken hebben, omdat veel mensen, burgers maar ook vluchtelingen, zich niet realiseren hoe we in Calais leven. Ik had niet verwacht dat ik in een kamp zou leven zonder eten en zonder toegang tot water. Voordat ik naar Calais kwam, had ik me niet voorgesteld om dit leven te leiden. Ik dacht dat oversteekpogingen gemakkelijker waren en ik kon me niet voorstellen dat het hier zo koud zou zijn. Door mijn foto's wil ik mensen de realiteit laten zien zoals die is, zonder oordeel.
Voordat ik aan dit project meedeed, had ik nog nooit een camera gehad. Ik heb wel gezien hoe het werkt in films en op tv. Het was een geweldige ervaring om hem bij me te hebben, foto's te maken en het resultaat te zien van de foto's die ik tijdens deze dagen heb gemaakt.
Mijn favoriete foto is die van de kleren die buiten drogen. Vanaf het moment dat ik deze foto nam, wist ik dat het mijn favoriete foto zou worden. Het geeft echt het leven in de “jungle”² weer. Mensen zijn dakloos en zijn verplicht om hun kleren buiten in de rivier te wassen en aan de bomen te drogen.
² De 'jungle' is een term die vaak wordt gebruikt om kampen aan te duiden.
Sinds de ontmanteling in 2016 van de 'Jungle van Calais', een gigantische sloppenwijk waar tot 9.000 migranten en vluchtelingen doorheen trokken op weg naar het Verenigd Koninkrijk, zijn er her en der aan de rand van de stad, tussen op- en afritten van snelwegen, op industrieterreinen, in leegstaande gebouwen, enz. tientallen kleine, kortstondige kampen ontstaan.
Het model blijft hetzelfde: kleine tweepersoons tentjes, sommige bedekt met blauwe dekzeilen die rond een houtvuur staan. Sommige staan op afgedankte bouwpallets als ruwe vloer. Deze houden ze uit de plassen, modder en afval die de omgeving bezaaien. Geen stromend water, geen douches, geen toiletten. De leefomstandigheden zijn uiterst precair.
Veel minderjarigen melden dat ze niet naar voedseldistributies gaan als het erg hard regent in Calais.
“De donkere kant van het leven van jungos*. Elke dag zoeken ze naar voedsel en beschutting tegen de regen en bittere kou.” Texas, 16 jaar, Soedan. * Jungos wordt als terminologie gebruikt door mensen op de vlucht en betekent “mensen die proberen over te steken naar het Verenigd Koninkrijk”.
Op verzoek van verenigingen en voorgeschreven door de Raad van State in 2017, is de invoering van een systeem om mensen die onderweg zijn in staat te stellen hun kleren te wassen nog steeds geen dienst van het humanitaire regeringsprogramma. Migranten, asielzoekers en vluchtelingen worden gedwongen om hun kleren in rivieren te wassen en te drogen in het vochtige klimaat van Calais.
In het dagcentrum van AZG voor niet-begeleide minderjarigen in Calais is het niet ongewoon om jongeren hun kleren met de hand te zien wassen, zelfs de kleren die ze op dat moment bij zich hebben, de enige kleren die ze hebben.
In juni 2017 heeft de Conseil d'Etat, onder druk van verenigingen, de bestuurder van Pas-de-Calais en de gemeente Calais opgedragen om toegang tot water en latrines te creëren en een aangepast systeem voor toegang tot douches te organiseren.
Op dit moment is de site 'Toilets' de enige plek die door het gemeentebestuur van Calais is ingericht om mensen die op de vlucht izjn toegang te geven tot latrines. Dit is ook de plaats waar verenigingen elke week oplaadpunten voor mobiele telefoons plaatsen en waar AZG zijn mobiele kliniek heeft. Helaas is deze plek ver verwijderd van veel woonplekken. Toch is toegang tot fatsoenlijke sanitaire voorzieningen essentieel.
“Deze man die wacht... Wachten! Wachten is vaak lang en moeilijk in Calais. De uiterst precaire omstandigheden waarin mensen onderweg overleven, maken het wachten nog moeilijker.
Wachten wordt vaak geassocieerd met het migratietraject en met elke ontheemde die zich op een plek probeert te vestigen. Wachten, in de rij staan voor eten, douchen en kleding, maar ook wachten, vaak (te) lang, op administratieve procedures... Wachten zodat we eindelijk kunnen hopen op een waardig en veilig leven.”
“Op deze parkeerplaats lukte het me bijna om naar het Verenigd Koninkrijk te vertrekken, maar helaas heb ik het niet gehaald.” Texas, 16 jaar, Soedan
“Hier zei ik tegen mezelf dat ik me goed moest verstoppen, anders word ik gepakt door de politie”, Texas, 16 jaar, Soedan
De regionale treinen die door Calais rijden, worden vaak gebruikt door mensen die op de vlucht zijn naar de opstapplaatsen voor de geïmproviseerde boten die naar het Verenigd Koninkrijk varen. De opstapplaatsen zijn verder naar het zuiden van Calais verplaatst: Boulogne-sur-Mer, Le Touquet, Wimereux, enz.
