Medische crisis dreigt voor vluchtelingen in Oeganda

In het noorden van Oeganda dreigt een medische noodsituatie als er niet snel meer hulp komt voor de bijna één miljoen vluchtelingen daar. 

Oeganda vangt nu al ruim 950.000 vluchtelingen op. Iedere dag komen daar zo’n 2.000 mensen bij. Het land heeft steeds meer moeite met de opvang. Sommigen vluchtelingen zijn overgebracht naar gebieden ver van waterbronnen of vruchtbaar land. Betere opvanglocaties, met toegang tot water, sanitaire voorzieningen en gezondheidszorg zijn nodig.

Verreweg de meeste vluchtelingen zijn uitgeweken voor geweld in Zuid-Soedan. Oeganda is momenteel het grootste gastland voor vluchtelingen van Afrika. Het land heeft al drie keer zoveel mensen opgenomen als in 2016 over zee in Europa arriveerden.

Veel westerse landen hebben een restrictief opvangbeleid ingevoerd, met de belofte om de opvang ‘in de regio’ te versterken. Tot nu toe hebben ze dat beleid niet waargemaakt. Maar 17% van het benodigde geld voor de Oegandese opvang is overgemaakt. Aan de vooravond van een grote donorconferentie voor Oeganda vraagt Artsen Zonder Grenzen om meer inzet van de internationale gemeenschap.

In Oeganda worden de vluchtelingen gehuisvest in nederzettingen in een uitgestrekt gebied, zodat de mensen in principe zelfvoorzienend kunnen zijn. Een groot aantal van die nederzettingen is voor de watervoorziening afhankelijk van aanvoer met vrachtwagens. Die aanvoer is erg duur en lastig door de slechte wegen in het gebied.

“Zonder een goedkopere en duurzame oplossing zal het steeds moeilijker voor de mensen worden om zichzelf te redden. Ook hun gezondheid zal eronder lijden”, zegt Tara Newell, die de hulpoperatie van Artsen Zonder Grenzen in Oeganda leidt. De situatie in Noord-Oeganda kan op die manier snel omslaan in een medische noodsituatie, bijvoorbeeld in het gebied Palorinya, waar Artsen Zonder Grenzen werkt.

“Op dit moment wordt niet in de meest elementaire noden van de bevolking voorzien”, zegt Newell. “We zorgen voor een recordhoeveelheid water in Palorinya, maar het is maar net genoeg voor de bevolking.”

Ook voedselgebrek in de nederzettingen wordt een steeds groter probleem. Medewerkers van Artsen Zonder Grenzen zien dat vluchtelingen zich in een aantal nederzettingen tegelijk laten registreren, omdat ze wanhopig op zoek zijn naar voedselrantsoenen en water. Ook zijn er berichten over de gebrekkige distributie van essentiële noodhulpgoederen. 

Vluchtelingen noemen voedselgebrek een grote zorg. Sommigen zijn daardoor zelfs teruggegaan naar Zuid-Soedan. “De vluchtelingen komen in een onmogelijke positie: proberen te overleven zonder voedsel en water, of hun leven wagen in een conflictgebied zodat ze tenminste te eten hebben…”, zegt arts en programmaleider van Artsen Zonder Grenzen Leon Salumu.

“De internationale gemeenschap is er niet in geslaagd om het conflict in Zuid-Soedan op te lossen en faalt nu bij de hulp aan de Zuid-Soedanese vluchtelingen in de regio”, zegt Salumu. “De internationale gemeenschap moet aan haar verplichtingen voldoen en betere manieren vinden om hulp te bieden aan vluchtelingen die over zo’n groot gebied verspreid zijn.”