Op 22 maart brak er een enorme brand uit in de vluchtelingenkampen voor Rohingya in Cox's Bazar, Bangladesh. Daar leven in totaal meer dan 850.000 mensen opeengehoopt - al jaren op de vlucht voor vervolging in hun thuisland Myanmar. 11 mensen zouden in de brand zijn omgekomen, ongeveer 10.000 gezinnen – 45.000 mensen in totaal - hebben hun onderkomen verloren. Dit is een tragedie op grote schaal. En vooral: het zoveelste bewijs dat de onmenselijke en ronduit gevaarlijke omstandigheden waarin honderdduizenden mensen al jaren moeten leven, compleet onverantwoord is.
Vele vluchtelingen kwamen gevangen te zitten tussen de vlammen en de hekkens rond het kamp. Duizenden mensen in het kamp waren alles al kwijtgeraakt, hun situatie is nu nog dramatischer geworden. "We waren met een groep van ongeveer tien vrouwen, we hadden kinderen bij. Iedereen schreeuwde en huilde. De vlammen kwamen alsmaar dichter en konden maar niet over het hek klimmen”, vertelt Fatima. “We probeerden te ontsnappen via een gat onder een toilet naast het hek, maar alleen de kleinste kinderen konden erdoor. Met gebruik van mijn sandalen kon ik uiteindelijk de draden van het hek uit elkaar trekken, net op tijd voor iedereen om weg te raken. Overal zagen we mannen, die wel konden klimmen, vrouwen en kinderen over het hek proberen te trekken. De kleren van sommige mensen raakten daarbij verstrikt, zij moesten hun kleren dus achterlaten. Verschrikkelijk beschamend.”
Fatima is Rohingya en werkte vrijwillig in onze Balukhali-kliniek, toen de brand uitbrak. "Ik was in de kliniek, rond half drie 's middags, toen we de brand opmerkten. Toen het dichterbij kwam, werd ik bang en uiteindelijk verlieten we de kliniek nadat we een explosie hadden gehoord. Ik ging meteen op zoek naar familie die in kamp 9 [een van de zwaarst getroffen kampen] woonden en zag dat hun huis in brand stond. Toen de vlammen plots dichtbij kwamen, moest ik in een plas met rioolwater springen om te kunnen ontsnappen".
In de afgelopen weken waren er minstens nog twee andere kleine branden, maar deze brand breidde zich uit over verschillende kampen. Ook veel gezondheidsvoorzieningen werden verwoest, waaronder onze Balukhali-kliniek. Onze teams zijn meteen patiënten met brandwonden of andere verwondingen beginnen helpen. We zetten zo snel mogelijk een nieuwe Balukhali-kliniek op om onze diensten te hervatten.
Begum, de schoonzus van Fatima, is nog steeds in shock: "We hebben nu een paar bamboestokken, wat plastic zeilen en emmers gekregen. We hopen dat we nog iets anders kunnen krijgen om iets te kunnen bouwen dat lijkt op een tent." Deze shelterkits worden verkocht door de kampautoriteiten en kosten de Rohingya 1.000 taka, zo’n 10 euro. In afwachting dat ze een nieuwe tent krijgen toegewezen, moeten velen het daarmee stellen. Sommige van haar buren keren ook langzaam terug naar waar hun onderkomens waren. Niemand wil zijn shelter lang alleen laten, uit schrik dat die door vreemden wordt ingenomen. Veel vluchtelingen verblijven bij familieleden in andere delen van het kamp.
De leefomstandigheden in de kampen verslechteren gestaag sinds het afgelopen jaar. Deze brand legt pijnlijk bloot hoe kwetsbaar de vluchtelingen in deze kampen eigenlijk zijn. Provisorische onderkomens zijn een tijdelijke oplossing, maar ze kunnen geen waardig of veilig leven bieden. De verantwoordelijken voor het kamp - Bangladeshi autoriteiten en de VN - moeten dringend voor meer adequate en humane leefomstandigheden voor de vluchtelingen.
